Ποντιακός Ελληνισμός

 

Το Δημοτικό Σχολείο Αδάμαντα, στη σχολική χρονιά που τελείωσε, πραγματοποίησε το πρόγραμμα: « Ποντιακός Ελληνισμός». Στο πρόγραμμα συμμετείχε η Γ΄ τάξη του Σχολείου μας, με υπεύθυνο εκπαιδευτικό τον δάσκαλο της τάξης Συμεωνίδη Κων/νο.

 

 

 

 

 

 

 

Σκοπός του προγράμματος ήταν η προσέγγιση του Ποντιακού Ελληνισμού από όσο το δυνατόν περισσότερες πλευρές. Εμείς ασχοληθήκαμε με τον εντοπισμό στο χάρτη της γεωγραφικής περιοχής του Πόντου και τη σύνδεση της με γνωστές περιπέτειες της μυθολογίας μας (Ιάσονας και χρυσόμαλλο δέρας, Οδυσσέας και Κιμμέριοι, Ηρακλής και Αμαζόνες, τιμωρία του Προμηθέα και Ηρακλής), καθώς και το γενικότερο πλαίσιο της ιστορίας από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα, αναφέροντας και το θέμα του ξεριζωμού καθώς και της αναγνώρισης της γενοκτονίας των Ποντίων.

Οι δραστηριότητές μας πραγματοποιήθηκαν παράλληλα, έτσι ώστε να μην κουραστούν οι μαθητές και να προσλάβουν σταδιακά τα στοιχεία, που μπορούν να αφομοιώσουν σε αυτή την ηλικία. Έτσι, γνωρίσαμε τα παραδοσιακά όργανα των Ποντίων, μάθαμε να χορεύουμε έναν ποντιακό χορό: το Ομάλ και μάθαμε να τραγουδάμε το ποντιακό παραδοσιακό τραγούδι: Σεράντα μήλα κόκκινα. Τέλος, τραγουδήσαμε ένα σύγχρονο τραγούδι, με τίτλο: Για σένα πατρίδα μου, (μουσική Κώστας Αγέρης, στίχοι   Κώστας Αγέρης και Λέγγας Θάνος). Το τραγούδι αυτό αναφέρεται στην αναγνώριση της γενοκτονίας των Ποντίων και αποτέλεσε την αφόρμηση για να μιλήσουμε για αυτό το θέμα.

Μαθαίνοντας το ποντιακό τραγούδι: Σεράντα μήλα κόκκινα, μιλήσαμε για την ποντιακή γλώσσα και δόθηκε η ευκαιρία στους μαθητές να συνειδητοποιήσουν την άμεση σχέση της με την αρχαία ελληνική, αλλά και τη σημερινή ελληνική γλώσσα.

Τα δύο αυτά τραγούδια τα ηχογραφήσαμε και τα βιντεοσκοπήσαμε στο Σαρακίνικο, με τη συνδρομή επαγγελματιών του είδους. Στην ηχογράφηση συμμετείχαν και μέλη της Χορωδίας Παραδοσιακής Μουσικής της μουσικής σχολής «Μηλίων Τέχνες».

 

 

 

 

 

 

 

 

Τέλος, μάθαμε και παίξαμε κάποια ποντιακά παιχνίδια, με τα οποία διασκέδασαν οι μαθητές μας. Τα παιχνίδια αυτά ήταν τα εξής:

  • «Τεκ μη τσουφ», που είναι το γνωστό παιχνίδι μονά-ζυγά,

  • «Ψωμίν για ξύγαλα», το οποίο παίζεται από δύο παιδιά. Το ένα κρατάει μια πλακουτσή πέτρα, η οποία είναι από τη μια μεριά βρεγμένη και από την άλλη στεγνή. Η βρεγμένη πλευρά λέγεται ξύγαλα δηλαδή ξινόγαλο και η στεγνή ψωμίν δηλαδή ψωμί. Το παιδί που κρατάει την πέτρα, ρωτάει το άλλο παιδί «Ψωμίν για ξύγαλα;» και πετάει την πέτρα στον αέρα, έτσι ώστε να κάνει σβούρες. Πέφτοντας στη γη, νικητής είναι εκείνος που μάντεψε ποια πλευρά της πέτρας θα είναι στην πάνω πλευρά.

 

  • « Πατώ σε ? κόφτω σε» (λαχνίσματα). Για την ακρίβεια, δεν είναι παιχνίδι, αλλά ο τρόπος με τον οποίο γινόταν ο χωρισμός των ομάδων, πριν το παιχνίδι. Είναι αυτό που πολλά παιδιά λένε ποδαράκια. Οι αρχηγοί των ομάδων «κάνουν ποδαράκια» και όποιος πατήσει τον άλλο, διαλέγει πρώτος τον παίχτη που θέλει στην ομάδα του. Απλά, κάθε φορά που κάνουν μια πατημασιά, ο ένας λέει: «πατώ σε», δηλαδή σε πατάω και ο άλλο: «κόφτω σε», δηλαδή σε κόβω.

  • «Αϊτέντς και κοσού». Αυτό ήταν το παιχνίδι που άρεσε περισσότερο στους μαθητές της Γ΄ τάξης και έτσι το παίξαμε περισσότερες φορές. Ένα παιδί είναι ο αϊτέντς, δηλαδή ο αετός και ένα άλλο είναι η κοσού, δηλαδή η κλώσσα. Πίσω από την κοσού κρατιούνται όλα τα υπόλοιπα παιδιά, που είναι τα κλωσσοπουλάκια της. Ο αϊτέντς προσπαθεί να πιάσει τα κλωσσόπουλα, αλλά η κοσού έχει σηκωμένα τα χέρια της και τα βάζει μπροστά στον αετό, έτσι ώστε να μην μπορέσει να πιάσει κάποιο από τα κλωσσόπουλά της. Όταν πιάσει ο αετός κάποιο από τα κλωσσόπουλα, το πηγαίνει στη φωλιά του. Το παιχνίδι τελειώνει αν καταφέρει ο αετός να πιάσει όλα τα κλωσσόπουλα.